Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα είναι μια συνηθισμένη πάθηση, η οποία προκαλείται από την πίεση ή την παγίδευση του μέσου νεύρου στο καρπιαίο κανάλι (σωλήνα). Το μέσο νεύρο είναι ένα από τα τρία σημαντικότερα νεύρα του χεριού. Η πορεία του ξεκινά από την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, με κατεύθυνση κατά μήκος του βραχίονα και του πήχη, όπου και καταλήγει στην παλάμη, περνώντας μέσα από τον καρπιαίο σωλήνα. Όταν η χωρητικότητα του καρπιαίου σωλήνα περιορίζεται, το μέσο νεύρο εγκλωβίζεται και πιέζεται. Η πίεση του μέσου νεύρου εντός του καναλιού μπορεί να προκαλέσει έντονα συμπτώματα και να θέσει σε κίνδυνο το νεύρο.
Ο καρπιαίος σωλήνας αποτελεί μία ανατομική περιοχή στο ύψος του καρπού / της παλάμης, που σχηματίζεται από διάφορα οστά και συνδέσμους, μέσα από τον οποίο διέρχονται κυρίως τένοντες για την κάμψη των δακτύλων, μικρά αγγεία και το μέσο νεύρο, ένα από τα τρία νεύρα που εισέρχονται στο χέρι από τον πήχη.
Αιτία του συνδρόμου είναι η σχετική στένωση του χώρου του καρπιαίου σωλήνα που έχει ως αποτέλεσμα την διαταραχή της αγωγιμότητας και συνεπώς την λειτουργική βλάβη του ευαίσθητου μέσου νεύρου, λόγω των αυξημένων συμπιεστικών δυνάμεων που ασκούνται σε αυτό.
Η στένωση του χώρου στον καρπιαίου σωλήνα μπορεί να οφείλεται σε δομικές ή συγγενείς ανωμαλίες, συνήθως όμως έχει σαν βασικό αίτιο την πάχυνση – υπερτροφία και τον χρόνιο ερεθισμό του εγκάρσιου συνδέσμου και των ελύτρων των τενόντων των καμπτήρων που διέρχονται από τον καρπιαίο σωλήνα. Αυτό μπορεί να αποδοθεί σε υπερκαταπόνηση λόγω της εργασίας, σε ορμονικές διαταραχές, όπως σακχαρώδης διαβήτης, παθήσεις του θυρεοειδούς και των ωοθηκών, ρευματοειδείς παθήσεις, αλλά και σπανιότερα σε λήψη ορισμένων φαρμάκων, ή προηγούμενων τραυματισμών. Η εμφάνισή του είναι πιο συχνή στις γυναίκες, απ’ότι στους άντρες.
Τυπικό σύμπτωμα του συνδρόμου του καρπιαίου σωλήνα είναι το μούδιασμα (αιμωδία) του χεριού, κυρίως 3-4 δακτύλων (αντίχειρα, δείκτη και μεσαίου δακτύλου). Το μούδιασμα μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικό και να συνδυάζεται με έντονο πόνο και αδυναμία στην περιοχή των δακτύλων, της παλάμης και του καρπού. Επίσης μπορεί να εμφανιστεί συχνά και κατά τις νυκτερινές ώρες, διακόπτοντας τον ύπνο του ασθενούς, αλλά και μετά από χρήση του χεριού κατά την διάρκεια της ημέρας.
Σε προχωρημένο στάδιο, μπορεί να παρατηρηθεί απώλεια της αίσθησης, μέχρι και αδυναμία των μυών των δαχτύλων και του άκρου.
Για την διάγνωση του συνδρόμου εκτός από τη λήψη ενός καλού ιστορικού και μιας καλής αξιολόγησης των κλινικών ευρημάτων, μπορεί να χρειαστεί και ένας έλεγχος της νευρικής αγωγιμότητας, δηλαδή ένα ηλεκτρομυογράφημα που αποτελεί μία ειδική εξέταση, κατά την οποία καταγράφεται η λειτουργικότητα των νεύρων του χεριού.
Σε ήπιες καταστάσεις, η φυσικοθεραπεία είναι πολύ αποτελεσματική, αφού με μεθόδους, όπως της χειροθεραπείας (Manual Therapy) και των κινητοποιήσεων νευρικού ιστού (Nerve Mobilizations), μπορεί να επιτευχθεί η απελευθέρωση του νεύρου.
Εάν οι συντηρητικές αγωγές όμως αποτύχουν και τα συμπτώματα συνεχιζουν να υπάρχουν (όπως η αδυναμία των μυών του αντίχειρα ή τα μούδιασματα), τότε το νεύρο μπορεί να απελευθερωθεί με χειρουργική τομή του εγκάρσιου συνδέσμου, ώστε να δώσει στον νευρικό ιστό τον απαιτούμενο χώρο. Πρόκειται για μία χειρουργική διαδικασία που εκτελείται με μεγάλη αξιοπιστία και επιφέρει άμεσα αποτελέσματα στον ασθενή.